Τρίτη 19 Ιανουαρίου 2010

Απλετο φως στις απαξιωμένες Ηετιώνειες Πύλες του Πειραιά


«Ναι» του ΚΑΣ στην ανάδειξη του περίφημου μνημείου που πριν από 2.500 χρόνια αποτελούσε το σημαντικότερο τμήμα του φρουρίου της πόλης

Φωτισμένες μέσα στη νύχτα, έτσι ώστε να είναι ορατές από κάθε πλοίο που θα κάνει την είσοδό του στο λιμάνι του Πειραιά, θα είναι στο μέλλον οι περίφημες Ηετιώνειες Πύλες, ηλικίας 2.500 ετών, οι οποίες κατά την Αρχαιότητα αποτελούσαν το σημαντικότερο τμήμα του φρουρίου της πόλης.

Την ημέρα εξάλλου το κοινό θα μπορεί να τις επισκέπτεται περνώντας πάνω από την τάφρο της οχύρωσης μέσω μιας μικρής γέφυρας που θα στηθεί εκ νέου, ενώ στη συνέχεια θα διέρχεται μέσα από τις πύλες.

Πρόκειται για μια προσεχή ειδυλλιακή εικόνα ενός μνημείου, το οποίο όμως, εκτός από τα κακοπαθήματά του μέσα στους αιώνες- ιδιαίτερα στη νεότερη εποχή-, βρίσκεται σήμερα σε ένα περιβάλλον απόλυτης απαξίωσης.

Ανάμεσα σε έναν χώρο υπαίθριας αποθήκευσης υλικών του ΟΣΕ, σε ένα ημιτελές πάρκο του Δήμου Δραπετσώνας, στις εγκαταστάσεις του ΟΛΠ και στον μεγάλο παραλιακό δρόμο του Πειραιά που οδηγεί προς τη Δραπετσώνα είναι εγκλωβισμένες οι Ηετιώνειες Πύλες.

Σώζονται σε ύψος περίπου 3 μέτρων, ενώ οι δύο πύργοι έχουν διάμετρο 11 και 12 μέτρων αντιστοίχως. Παρ΄ ότι όμως η θέση τους, σε κεντρικό σημείο του Πειραιά και σε μικρή απόσταση από τον σταθμό του ΗΣΑΠ, θα μπορούσε να συντελεί στην ανάδειξή τους, απαιτούνται σοβαρές επεμβάσεις αλλά κυρίως αποφάσεις προκειμένου αυτή να γίνει πραγματικότητα.

Ηδη πάντως το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο έδωσε την έγκρισή του για τη μελέτη, την οποία κατέθεσε η ΚΣτ΄ Εφορεία Αρχαιοτήτων με προϊσταμένη την κυρία Εφη Λυγκούρη, ενώ η προοπτική ένταξης του έργου στο ΕΣΠΑ με προϋπολογισμό 650.000
ευρώ ανοίγει τον δρόμο για την υλοποίησή του.

Στόχος της μελέτης, η οποία εκπονήθηκε από τον αρχιτέκτονααναστηλωτή της Εφορείας κ. Δημοσθένη Σβολόπουλο, είναι η δημιουργία ενός ενοποιημένου αρχαιολογικού χώρου που θα περιλαμβάνει επίσης το οικόπεδο του ΟΣΕ και το πάρκο (και για τα δύο θα πρέπει να υπάρξει η σύμφωνη γνώμη των αρμοδίων).

Σε αυτόν τον χώρο θα χαραχθούν διαδρομές των επισκεπτών, θα υπάρχουν σημεία πληροφόρησής τους και θα γίνει φύτευση δέντρων, ενώ η ανάδειξη του μνημείου τη νύχτα θα γίνεται μέσω ειδικού φωτισμού.

Π ριν από τα μέτρα ανάδειξης όμως επείγουν για τις Ηετιώνειες Πύλες έργα συντήρησης και αναστηλώσεων. Και αυτό γιατί: Ο νότιος προμαχώνας κινδυνεύει να καταρρεύσει. Το βραχώδες υπόβαθρο που αποτελείται από εύθριπτο και ευπαθές υλικό (μάργες) έχει διαβρωθεί. Επίσης, σπηλαιώσεις στο υπόβαθρο απειλούν με κατάρρευση την τάφρο και τον βόρειο προμαχώνα του μνημείου.

Να σημειωθεί ότι από τις τέσσερις κατασκευαστικές φάσεις του μνημείου, που κατά πρώτον ήταν έργο του Θεμιστοκλή το 482 π.Χ. και συνεχίστηκε από τον Κόνωνα και τον Περικλή, σήμερα σώζεται η τελευταία, του 3ου π.Χ. αιώνα.

Ως τον 19ο αιώνα ένα τμήμα των Πυλών ήταν ορατό, το 1881 μάλιστα υπήρξε η πρώτη δημοσίευσή τους από τον Φον Αλτεν και τον Κούρτιους Κάουπερτ στην περίφημη «Χάρτα της Αττικής». Μεγάλη καταστροφή όμως υπέστησαν μετά το 1922, αφού σε όλη την περιοχή αναπτύχθηκε προσφυγικός καταυλισμός, ενώ το 1944 ο βομβαρδισμός του Πειραιά από τους Συμμάχους είχε ανάμεσα στα θύματά του και τον δυτικό πύργο του μνημείου.

Τη δεκαετία του 1970 ο χώρος δόθηκε στον ΟΛΠ ως αποθήκη και εν τέλει μόλις το 1997 άρχισαν οι εργασίες για την αναστήλωση και την ανάδειξή τους από την τότε Β΄ Εφορεία Αρχαιοτήτων και τον έφορο εκείνη την εποχή κ. Γιώργο Σταϊνχάουερ.


το βημα

Δεν υπάρχουν σχόλια: