Ιστορική διάρκεια του ελληνικού έθνους

Γραμματα Aναγνωστων στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ



Κύριε διευθυντά

Παλλάδιο ηθικό των Ελλήνων της γενεάς μου, η επί αιώνες πολλούς παρουσία του ελληνικού έθνους στην ιστορία της ανθρωπότητας, από τους προ Χριστού χρόνους έως την εποχή μας και με συμβολή μεγαλουργό κάποτε, αμφισβητείται και πάλι, από Ελληνες τώρα μάλιστα, και χαρακτηρίζεται έωλο θεώρημα, γέννημα του ελληνικού ρομαντισμού του ΙΘ΄ αιώνα είτε κατασκεύασμα ιδεολογικό της εκπαιδευτικής πολιτικής του νεοσύστατου κράτους.

Δεν κατονομάζω πρόσωπα, εφόσον αδυνατώ να τα επαινέσω. Δεν ανέχομαι όμως την οικτρή αυτή απάρνηση της ιστορικής αλήθειας, συνοδευμένη, άλλωστε, και από την αξίωση να εισαχθεί στα διδακτικά βιβλία της Ιστορίας.

Επικαλούμαι, λοιπόν, τα εξής προς τους διδασκάλους της Ιστορίας ή και προς το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο:

1. Ο φιλόσοφος Πλήθων, στον 15ο αιώνα, είχε ζητήσει, πριν από την Αλωση, ο τελευταίος αυτοκράτωρ της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, να ανακηρυχθεί Βασιλεύς των Ελλήνων, ώστε και να συμμορφωθεί προς την ιστορική τότε πραγματικότητα.

2. Ο πρώτος μετά την Αλωση Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, απευθυνόμενος στους μοναχούς της Πάτμου, τονίζει προς αυτούς ότι με την περίσωση των ευρισκομένων στη Μονή χειρογράφων της αρχαίας ελληνικής γραμματείας συμβάλλουν στην επιβίωση του υπόδουλου Γένους.

3. Ο Ιανός Λάσκαρις και άλλοι Ελληνες λόγιοι στην Ιταλία, πολύ πριν από τον 19ο αιώνα, όχι μόνο διδάσκουν τα κείμενα των αρχαίων Ελλήνων, αλλά και με αμείωτο ζήλο επιδιώκουν να προκαλέσουν πολεμική επιχείρηση των Δυτικοευρωπαίων για την απελευθέρωση των συγχρόνων τους Ελλήνων.

4. Στον 17ο αιώνα, ο Ελληνας Επίσκοπος Βελιγραδίου έγραφε για τον σύγχρονό του φιλόσοφο Θεόφιλον Κορυδαλλέα ότι δεν υστερεί όχι μόνο των διάσημων τότε φιλοσόφων της Ιταλίας, αλλά και των ημετέρων φιλοσόφων της αρχαίας εποχής.

5. Ο μέγας ζωγράφος Θεοτοκόπουλος, στον 17ο αιώνα, ονομάζεται για τους Ευρωπαίους «Ελ Γκρέκο», ο Ελληνας με όσα ένδοξα υποβάλλει τότε η λέξη αυτή, ενώ και υπενθύμιζε την ύπαρξη του Γένους των Ελλήνων, μεγαλουργού άλλοτε και υπόδουλου τότε.

6. Αλλά και στον 18ο αιώνα, Ελληνες έμποροι και λόγιοι, που ζούσαν και δρούσαν στις ευρωπαϊκές χώρες, ιδιαίτερα στη σημερινή Ρουμανία, διατηρούσαν ακμαίο το ελληνικό φρόνημά τους, μάλιστα ήκμαζαν τότε οι «Αδελφότητες» Ελλήνων στην Ιταλία και σε άλλες χώρες της Ευρώπης.

7. Ο Διονύσιος Σολωμός, στον Υμνον εις την Ελευθερίαν, γραμμένον πριν να υπάρξει ακόμη ελληνικό ανεξάρτητο κράτος, όχι λοιπόν ως φερέφωνο της εκπαιδευτικής πολιτικής του, αναφέρεται σε «περασμένα μεγαλεία» και χαρακτηρίζει «σαν πρώτα αντρειωμένη» την ελευθερία, δηλαδή εμπνέεται από την ιστορική διάρκεια του ελληνικού έθνους.

8. Ο φιλελληνισμός, το υπέροχο αυτό κίνημα των ηθικά αισθαντικών Ευρωπαίων και Αμερικανών, εξηγείται μόνο από την πεποίθησή των ότι ένα μεγαλουργό στους αρχαίους χρόνους έθνος έχει εξεγερθεί για την απόσειση της επί αιώνες δουλείας του.

9. Εκφραστικότατο είναι και ό,τι διακήρυξε ο ραδιοσταθμός της Μόσχας τον Νοέμβριο του 1940: Οι Ελληνες στην Πίνδο έγραψαν νέον Μαραθώνα. Και ο ρωσικός φιλελληνισμός υπάρχει έντονος ήδη από τον δέκατο όγδοο αιώνα.

10. Δεν πρέπει να παραγνωρίζεται η συγκινητική αντοχή του ελληνικού φρονήματος συμπαγών ελληνικών πληθυσμών υπό εξουσία τουρκική επί αιώνες σε περιοχές των εσχατιών της Μικράς Ασίας και ιδιαίτερα του Πόντου, όπου η τοπική ελληνική γλώσσα διατήρησε χαρακτηριστικά στοιχεία της αρχαίας ελληνικής πολύ έκδηλα.

Η διαχρονική συνέχεια του ελληνικού έθνους, λοιπόν, είναι διάτορα μαρτυρημένη από την ιστορική πραγματικότητα και δεν είναι απλώς εφεύρημα του «ελληνικού ρομαντισμού του 19ου αιώνα», προς ιδεολογική στήριξη «εθνικών επεκτατισμών», όπως επιπόλαια γράφεται σε πρόσφατο δημοσίευμα. Στον 19ο αιώνα συζητήθηκε απλώς η «διαχρονική συνέχεια του ελληνικού έθνους» με αφορμή την αμφισβήτησή της από μη Ελληνες. Πριν δεν συζητούσαν γι’ αυτήν, καθώς δεν συζητεί κανείς για τα δεδομένα και αυτονόητα.

Οι πολέμιοι της ιστορικής αλήθειας για την αδιάκοπη επί αιώνες πολλούς ύπαρξη του ελληνικού έθνους δεν επιτρέπεται να συγχέουν τη λεγόμενη συχνά «προγονοπληξία» με τη νηφάλια επίγνωση από τους σημερινούς Ελληνες των αρχαιότατων εθνικών τίτλων τους, εμπνευστική μάλλον προς εθνική αξιοπρέπεια ή και υποκινητική σε προσπάθεια για ιστορική μεγαλουργία. Στους αρχαίους Ελληνες διάχυτη κατά Ηρόδοτον ήταν η πίστη ότι «απεκρίθη εκ παλαιτέρου του βαρβάρου έθνεος το ελληνικόν, εόν και δεξιώτερον και ηλιθίου ευηθείης απηλλαγμένον μάλλον». Η πίστη αυτή όμως δεν τους εμπόδισε να μεγαλουργήσουν.

Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος - Ακαδημαϊκός - πρώην υπουργός Παιδείας


Δύο λόγια για τον Κωνσταντίνο Δεσποτόπουλο.

Γεννήθηκε στη Σμύρνη. Mε την καταστροφή, αυτός και η οικογένειά του εγκαταστάθηκαν τελικά στην Aθήνα. Aποφοίτησε από το Πρώτο Γυμνάσιο Aθηνών με βαθμό ακέραιο άριστα. Περάτωσε τις πανεπιστημιακές σπουδές του εργαζόμενος. H διδακτορική διατριβή του εγκρίθηκε με βαθμό άριστα παμψηφεί. Δίδαξε φιλοσοφία του δικαίου είτε φιλοσοφία γενικά στο Πανεπιστήμιο Aθηνών, στο Πανεπιστήμιο Nancy της Γαλλίας και στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Aθηνών. Eίναι ξένος εταίρος της Pουμανικής Aκαδημίας και της Aκαδημίας της Mασσαλίας. Διετέλεσε δύο φορές Yπουργός Παιδείας, το 1989 στην Kυβέρνηση Γρίβα και το 1990 στην Kυβέρνηση Zολώτα. Έχει τιμηθεί με ανώτερες διακρίσεις από τοfς Προέδρους της Δημοκρατίας Eλλάδος, Γαλλίας και Iταλίας. Πρόεδρος της Aκαδημίας (1993). Eίναι συγγραφέας 32 βιβλίων με θέματα φιλοσοφίας, φιλολογίας, ιστορίας και πολιτικής. Kορυφαίο από αυτά είναι η "Φιλοσοφία του Δικαίου", όπου αναπτύσσεται ο κλάδος της φιλοσοφίας πραξιολογία και με βάθρο αυτή θεμελιώνεται και αναδιαρθρώνεται το σύστημα του δικαίου. Eξαίρετα είναι και τά έργα του για τον Πλάτωνα και τον Aριστοτέλη, καθώς και όσα πραγματεύονται σύγχρονα μείζονα προβλήματα, σχετικά με τοfς κινδύνους για την επιβίωση του ελληνικού έθνους ή και της ανθρωπότητας, όπως τά Eλληνικά (1998²), Eπίμαχοι θεσμοd και άλλα θέματα (1987). Άλλα αυτοτελή έργα: Φιλοσοφίας Eγκώμιον, (1999), - Περd προσώπων και θεσμών, (2000), - Φήμη απόντων, (1995), Φιλοσοφία και Θεωρία του Πολιτισμού, (2001), όπως και τά ξενόγλωσσα - Grece 1821-1971, (1973), - Etudes sur la liberte, (1974), - Aristote sur la famille et la justice, (1983), - Philosophy of History in Ancient Greece, (1991), - La philosophie politique de Platon, (1997). το ΚΛΥΣΜΑ λέει: Οτι μεγαλύτερο διαθέτει η ΠΑΤΡΙΔΑ αυτή την στιγμή.

.