Στο σφυρί Ρευματονήσι, Ασπρονήσι, Καρδιώτισσα

«Μπαράζ» πωλήσεων ιδιωτικών νησιών ανά την επικράτεια έχει κηρυχθεί τους τελευταίους μήνες από τους λίγους πλην όμως προνομιούχους ιδιοκτήτες τους. Σύμφωνα με πληροφορίες, τουλάχιστον 27 ιδιωτικά νησιά (μεταξύ των οποίων και ολόκληρα συμπλέγματα νησίδων) έχουν βγει στο «σφυρί» το τελευταίο διάστημα, αν και η ζήτηση δεν μοιάζει να είναι αντίστοιχη. Διόλου τυχαία, κάποιοι εκ των ιδιοκτητών αποσύρουν το πωλητήριο μέχρι νεωτέρας, δηλαδή, μέχρι να βελτιωθεί το οικονομικό κλίμα ή έστω να προκύψει κάποιο οργανωμένο σχέδιο για την τουριστική αξιοποίηση αυτών των νησιών. Στο επίκεντρο βρίσκονται τα νησιά της οικογένειας Ωνάση και δη της Αθηνάς Ωνάση. Ο λόγος, φυσικά, για το γνωστότερο όλων, τον Σκορπιό, αλλά και τα νησιά Καστρί, Στάρτη και Τσόκαρι, που βρίσκονται απέναντι από το Νυδρί στη Λευκάδα. Μάλιστα, πηγές της αγοράς αναφέρουν ότι για κάποια εξ αυτών υφίστανται προτάσεις και διεξάγονται διαπραγματεύσεις. Οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές είναι εγχώριοι μεγαλοεπιχειρηματίες, υπεράκτιες εταιρείες (ελληνικών και ξένων συμφερόντων), ακόμα και αραβικής προέλευσης «κροίσοι», που επιθυμούν ένα νησί για ιδιωτική χρήση. Ωστόσο, ανεξάρτητα από την αίγλη που προσφέρει ένα ιδιωτικό νησί στον κάτοχό του, τα προβλήματα που συνήθως συνοδεύουν μια τέτοια περιουσία συχνά αποτελούν μεγαλύτερο πονοκέφαλο. Για παράδειγμα, την τελευταία διετία εκτιμάται ότι δεν έχει γίνει καμία σχετική αγοραπωλησία, γεγονός που έχει απογοητεύσει πολλούς ιδιοκτήτες, κάποιοι εκ των οποίων είναι κληρονόμοι των νησιών και δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στο φορολογικό κόστος κατοχής ενός ολόκληρου νησιού, ιδίως υπό τα νέα οικονομικά δεδομένα. Διόλου τυχαία και με δεδομένη την έλλειψη ρευστότητας στην αγορά, οι τιμές έχουν υποχωρήσει 10% κατά μέσον όρο, στην προσπάθεια των πωλητών να προσελκύσουν περισσότερους αγοραστές. Eστω κι έτσι, όμως, το κόστος ενός ιδιωτικού νησιού κυμαίνεται μεταξύ 5 και 10 εκατ. ευρώ ή και ακόμα παραπάνω. Η τιμή εξαρτάται από το πού βρίσκεται το νησί, πόσο απέχει από την ηπειρωτική χώρα, τι επιφάνεια καλύπτει και βέβαια αν προσφέρεται ή όχι για ανάπτυξη, έστω και ήπιας μορφής. Οπως σημειώνει ο κ. Μάικ Βασιλείου, πρόεδρος της FIABCI Ελλάδος (ελληνικό παράρτημα της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Μεσιτών) και διευθυντής της εταιρείας ΝAI Real Estate, «το βασικότερο για ένα νησί είναι να βρίσκεται κοντά στην ξηρά ή έστω σε άλλο κατοικούμενο νησί, προκειμένου να είναι εύκολη η σύνδεσή του με δίκτυα κοινής ωφελείας. Αντίστοιχα, θα πρέπει, εκτός από το δεδομένο μέγεθός του (ήτοι να μην πρόκειται για βραχονησίδα) να διαθέτει και κάποιο ή κάποια φυσικά λιμάνια και προσχώσεις, ώστε να είναι εύκολη η προσέγγισή του. Αλλο ένα σημαντικό στοιχείο είναι και η ύπαρξη νερού στο υπέδαφός του, ώστε να πραγματοποιηθούν και οι σχετικές γεωτρήσεις», τονίζει ο κ. Βασιλείου. Το κυριότερο, βέβαια, είναι να υφίστανται και τα απαιτούμενα πιστοποιητικά (π. χ. τίτλος ιδιοκτησίας, συμβόλαιο κληρονομιάς ή γονικής παροχής κ. ο. κ.), ώστε να μπορεί να μεταβιβαστεί. Σήμερα, ένας ακόμα λόγος έχει στρέψει το ενδιαφέρον των επενδυτών προς τα ιδιωτικά νησιά. Ο λόγος για την επικείμενη αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών, αρχής γενομένης από το 2011. Oσοι προλάβουν τη σχετική ημερομηνία θα έχουν άμεσο κέρδος από τις υπεραξίες που θα προκύψουν. Ατέλειωτη γραφειοκρατία Το μεγαλύτερο «πρόβλημα» για τους κατόχους των ιδιωτικών νησιών είναι ότι το 70% εξ αυτών τελεί υπό καθεστώς προστασίας του περιβάλλοντός τους, όντας ενταγμένα στο κοινοτικό πρόγραμμα Natura, που χαρακτηρίζει ολόκληρες περιοχές ως ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Το υπόλοιπο 30% όντως προσφέρει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης και υπεραξιών. Ωστόσο, για τη μεταβίβαση ενός νησιού απαιτείται μια σειρά πιστοποιητικών που απαιτούν μεγάλο χρονικό διάστημα, προκειμένου να εκδοθούν, καθώς μεταξύ των εμπλεκομένων υπουργείων είναι το υπ. Εθνικής Αμυνας, το υπ. Υποδομών και το υπ. Πολιτισμού. Για την πώληση κάθε νησιού πρέπει να υπάρχει γνωμάτευση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας ότι δεν διαθέτει αρχαία, όπως επίσης και της Δασικής Υπηρεσίας ότι δεν είναι χαρακτηρισμένο ως δασικό. Αντίστοιχα, χρειάζεται βεβαίωση από το υπ. Εθνικής Αμυνας και το υπ. Ναυτιλίας (μέσω του Πολεμικού Ναυτικού) ότι το υπό αγορά νησί δεν υπόκειται σε δεσμεύσεις για λόγους εθνικής ασφάλειας. Εκ των πραγμάτων, δυσκολίες μεταβίβασης αντιμετωπίζουν τα ιδιωτικά νησιά που βρίσκονται κοντά στην Τουρκία. Σημαντικές είναι και οι δυσκολίες αρκετών νησιών στο σύμπλεγμα των Εχινάδων Νήσων στο Ιόνιο. Η περιοχή έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ενωσης Νatura 2000, βάσει του οποίου αρκετά σημεία τους προστατεύονται και δεν επιτρέπεται καμία παρέμβαση. Πάντως, τα περισσότερα νησιά που πωλούνται διαθέτουν πλήρεις φακέλους. Του Νικου Χ. Ρουσανογλου