Δικαιώθηκε το Οικουμενικό Πατριαρχείο

Της Αγγελικής Σπανού

Η Τουρκία καλείται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να επιστρέψει το Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καλεί την Τουρκία να επιστρέψει στο Οικουμενικό Πατριαρχείο το Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου.

Σύμφωνα με ομόφωνη απόφαση που εκδόθηκε χθες, η Άγκυρα καλείται εντός τριμήνου να εγγράψει εκ νέου στο αρμόδιο υποθηκοφυλακείο τη συγκεκριμένη ιδιοκτησία στο όνομα του προσφεύγοντα (Οικουμενικό Πατριαρχείο). Η εξέλιξη αυτή αποτελεί δικαίωση για το Φανάρι και αίσιο επίλογο μίας δικαστικής περιπέτειας που ξεκίνησε το 1997, έπειτα από τρεις δεκαετίες καταπάτησης των περιουσιακών δικαιωμάτων του.

Νομικοί κύκλοι εξηγούν ότι είναι η πρώτη φορά που το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο διατάσσει την επιστροφή διεκδικούμενου ακινήτου, χωρίς να δίνει στην πλευρά που ηττήθηκε τη δυνατότητα να επιλέξει αποζημίωση αντί επιστροφής. Μάλιστα, εντός τριμήνου η Τουρκία καλείται να πληρώσει στον προσφεύγοντα (Φανάρι) 6.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 20.000 ευρώ για δικαστικά έξοδα.

Η απόφαση του ΕΔΑΔ αποτελεί ορόσημο, όπως τονίζουν διπλωματικές πηγές, και ασκεί εκ των πραγμάτων μεγάλη πίεση προς την τουρκική κυβέρνηση για αναθεώρηση της μειονοτικής πολιτικής της και εγκατάλειψη των αναχρονισμών στα ζητημάτων των βακουφίων. Είναι αλήθεια ότι το φιλοϊσλαμικό κυβερνών κόμμα της Τουρκίας έχει δείξει κάποια διάθεση για βήματα προόδου σε ό,τι αφορά τον σεβασμό των μειονοτικών δικαιωμάτων, αλλά η απόσταση που μένει να διανυθεί προκειμένου να γίνει προσαρμογή στο ευρωπαϊκό δίκαιο είναι πολύ μεγάλη.

Η αρχή της δικαίωσης του Οικουμενικού Πατριαρχείου είχε γίνει στις 8 Ιουλίου 2008, όταν εκδόθηκε καταδικαστική απόφαση κατά της Τουρκίας. Τον προηγούμενο Δεκαπενταύγουστο ο Ρ.Τ. Ερντογάν ήταν ο πρώτος πρωθυπουργός της Τουρκίας που επισκέφθηκε το Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου και μάλιστα μαζί με τον οικουμενικό πατριάρχη Βαρθολομαίο.

Κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα, στις δημόσιες δηλώσεις του, ο κ. Ερντογάν προανήγγειλε συμμόρφωση με την απόφαση του Στρασβούργου για το Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου, αν και επιχείρησε να εμφανίσει την εφαρμογή του νόμου ως κίνηση καλής θέλησης της Άγκυρας.

Το ιστορικό αυτό κτίριο είναι ένα από τα μεγαλύτερα ξύλινα οικοδομήματα της Ευρώπης, με πέντε ορόφους και 206 δωμάτια. Το 1902, το κτίριο μαζί τη γύρω έκταση πέρασε στην ιδιοκτησία του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Την επόμενη χρονιά το Φανάρι το μεταβίβασε στο ίδρυμά του για τα ορφανά και μέχρι το 1964 λειτουργούσε ως ορφανοτροφείο. Με νόμο του 1935 οι τουρκικές αρχές αναγνώρισαν τη νομική του υπόσταση.

Το 1964 το τουρκικό κράτος, επικαλούμενο λόγους ασφαλείας, διέταξε την εκκένωση των κτιρίων. Ακολούθησε η μεγάλη πυρκαγιά στις αρχές της δεκαετίας του ’80 και η τελευταία πράξη της υφαρπαγής έγινε το 1997, όταν περιήλθε στη Γενική Διεύθυνση Βακουφίων.
.