Λίστες ραντεβού και δώρων

Tα στοιχεία που δημοσίευσε το «Π» αποτελούν μια κωδι­κοποίηση όσων περιέχονται στο ημερολόγιο της γραμματέως του Χριστοφοράκου για συγκεκριμένη περίοδο (1999-2005) και περιγράφουν σαφέστα­τα δύο πράγματα:

Πρώτον, ότι ο προθάλαμος του ισχυρού άν­δρα της Siemens ήταν έως έναν βαθμό κέντρο παραγγελιών και αποστολής μικρών ή με­γάλων δώρων στην πολιτική και άλλη πελατεία του.

Δεύτερον, ο Χριστοφοράκος διατηρούσε άψογες και ισότιμες σχέσεις με εκπροσώπους και των δύο μεγάλων κομμάτων, ανεξάρτητα από το ποιο από τα δυο βρισκόταν στην κυβέρνηση ή την αντιπολίτευση.

Στα στοιχεία που έχει στην κατοχή του το «Π» βλέπουμε αναλυτικά και ταξινομημένα κατά πρόσωπο τα ραντεβού του Μιχάλη Χριστοφοράκου με πολιτικούς στη διάρκεια της επταε­τίας, κατά την οποία ο τότε ισχυρός άνδρας της Siemens μοίραζε τα 100 εκατομμύρια ευρώ σε μίζες προκειμένου η εταιρεία του να παίρνει δου­λειές του ελληνικού Δημοσίου.

Οι λίστες αυτές με τις συναντήσεις, όπως και αυτές με τα «δωράκια» που έδινε ο Χριστοφοράκος, προφανώς δεν μπορούν να μας πουν την αλήθεια για τις μίζες και πώς αυτές μοιράστηκαν, ούτε βέβαια ενοχοποιούν όλους όσοι είχαν επαφές μαζί του. Θα ήταν αφελής κάποιος να πιστεύει ότι οι μίζες θα ήταν δυνατόν να περιέχο­νται σε ένα... ημερολόγιο. Είναι όμως ενδεικτικές για το ποιες ήταν οι «ιδιαίτερες και ξεχωριστές» σχέσεις του.

Δεν ενοχοποιούνται όλοι

Σε ό,τι αφορά τα στοιχεία που δημοσιεύει σήμερα το «Π», τα οποία προέρχονται από κομματικά επιτελεία που κωδικοποιούν τις καταθέσεις πολλών μαρτύρων, είναι αναγκαίο να επισημανθεί ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι ύποπτη η οποιαδήποτε επαφή ή επικοινωνία είχε κάποιος με τον τότε ισχυρό άνδρα της Siemens και δεν ενοχοποιούνται όσοι είχαν επαφή μαζί του. Σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι σαφές αν πράγματι έγινε η επαφή ή συσκέψεις και συναντήσεις ή αν υπήρξε διερεύνηση τυχόν συνεργασίας που μπορεί να μην έγινε ποτέ.

Άλλες περιπτώσεις είναι περίεργες και πρέπει να διερευνηθούν, ενώ οι επαφές με κυβερνητικά στελέχη της εκάστοτε κυβέρνησης γίνονται σε περιόδους που συμβαίνουν μεγάλα γεγονότα, όπως η προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων. Πολλές σε έναν βαθμό είναι αναπόφευκτες, όμως δείχνει ότι ο mr Siemens επεδίωκε πάντοτε να έχει επαφές υψηλού επιπέδου… Η προανακριτική της Βουλής (αν υπάρξει) και η Δικαιοσύνη είναι οι μόνες αρμόδιες για τον καταλογισμό τυχόν ποινικών ευθυνών. Και είναι εκείνες που έχουν τον τελευταίο λόγο…

Η απλή αλήθεια

Όμως, από την απλή επεξεργασία των ημερο­λογιακών καταχωρίσεων των «δώρων», αλλά και των ραντεβού με στελέχη και των δύο μεγάλων κομμάτων, που κυβέρνησαν επικαλούμενα το καθένα το... επιλήψιμο ήθος του αντιπάλου του, προκύπτει ανάγλυφα μια απλή αλήθεια: μια εταιρεία αυτού του μεγέθους, με δουλειές αυ­τού του μεγέθους, δεν μπορεί να περιοριστεί σε προνομιακές σχέσεις με ένα από τα δύο κόμμα­τα. Ούτε μπορούσε να αγνοεί ένα κόμμα επειδή κυβερνούσε το αντίπαλό του.

Παρότι λοιπόν κανένα από τα στοιχεία των δύο λιστών που δημοσιεύει σήμερα το «Π» δεν μπο­ρεί να αποτελέσει απόδειξη δωροληψίας με... πονηρό σκοπό, από την άλλη οι δύο λίστες είναι ενδεικτικές για το είδος των σχέσεων που ήθελε η Siemens να συντηρεί – και συντηρούσε – με το πολιτικό προσωπικό της χώρας και ιδιαίτερα με τα εκάστοτε κυβερνητικά στελέχη.

Το δεύτερο εντυπωσιακό στοιχείο είναι τα... παράδοξα που υπάρχουν στη λίστα των δώρων.

◆Είναι χαρακτηριστικός ο τρόπος που αναρω­τήθηκε πηγή του «Π», με έκδηλη την απορία, τι ήθελε τα... 17 λάπτοπ μέσα σ’ έναν μήνα Κυρι­άκος Μητσοτάκης. «Κατάστημα θα άνοιγε;» διερωτήθηκε χαρακτηριστικά.

◆Ωστόσο η πιο ενδεικτική της δομής και του ύφους του ημερολογίου είναι μια καταχώρηση με ημερομηνία 16 Μαΐου του 2003, με τη φοβερή διαπίστωση ότι τηλεφώνησε βουλευτής και «δεν είχε αίτημα». Η γραμματέας του Χριστοφοράκου δηλαδή θεώρησε... αξιοπερίεργο το να μην υποβάλει κάποιο αίτημα ένας εθνοπατέρας!

Κατά τ’ άλλα, τα κεντρικά γραφεία της Siemens φαίνεται ότι είχαν μετατραπεί σε ειδικό χώρο υποβολής κάθε είδους παραγγελιών. Από ακρι­βά κινητά τηλέφωνα και ψυγεία μέχρι και πλυ­ντήρια - στεγνωτήρια. Μάλιστα, σε κάποιες περι­πτώσεις ζητήθηκαν συγκεκριμένων διαστάσεων και χρώματος ηλεκτρικές συσκευές! Ακόμη από εισιτήρια για το εξωτερικό και κλείσιμο ξενοδο­χείων στη Μύκονο και αλλού μέχρι και σουίτες γηπέδων.

Τα δωράκια, μικρά ή μεγάλα, συνεχίζουν να δι­ακινούνται από το γραφείο του Χριστοφοράκου. Διαβάζοντας τις καταγραφές νομίζει κανείς πως ο ισχυρός ανήρ της Siemens δεν έκανε άλλη δου­λειά από αποστολές δώρων. Ανάλογη εντύπωση συνάγει και για κάποιους τακτικούς επισκέπτες, οι οποίοι δημιουργούν την εικόνα πως διαρκώς υπήρξαν με το χέρι απλωμένο.

Φυσικά δεν λείπουν και οι εκδηλώσεις ευγνω­μοσύνης:

«28-2-2001 τηλέφωνο Δούκας: Ευχαριστεί (για προηγούμενη αναγγελία στο γερμανικό δημοτι­κό γραφείο αναφοράς κατοίκων). 26-3-2001 Γκραμπόφσκι (τότε σύζυγος του Κ. Μητσοτάκη), ευχαριστεί για γραφείο.

8-5-2001 Κυριάκος Μητσοτάκης, ευχαριστεί για το τηλέφωνο».

Ανερμήνευτες είναι οι καταχωρίσεις στις 8 Αυ­γούστου του 2002, «έξοδα: 5Χ45 Δούκας, 5Χ45 Μητσοτάκης», όπως και στις 15 Μαρτίου του 2004, «να πάρω κ. Παναγιώτη (69...) εφοριακός 160.000.000».

Επαφές υψηλού επιπέδου

Θα πρέπει να πούμε πάντως ότι μεταξύ των πε­ρίεργων επαφών, των μυστήριων ραντεβού και των εκατοντάδων δώρων ο mr Siemens έβρισκε και χρόνο να ασχολείται και με σοβαρά θέματα που αντιμετώπιζε η εταιρεία πολλές φορές στην εφαρμογή και υλοποίηση των συμβάσεων που συνήθως έπαιρνε με τον γνωστό τρόπο.

Είναι φανερό ότι πολλές επαφές που έκανε με τα εκάστοτε κυβερνητικά στελέχη αφορούσαν προβλήματα που είχαν δημιουργηθεί από την ίδια του την εταιρεία και έπρεπε να επιλυθούν – συνή­θως σε βάρος του Δημοσίου. Έτσι εξηγούνται οι επικοινωνίες που επιχειρούσε με γενικούς γραμ­ματείς υπουργείων αλλά και υπουργούς ή υφυ­πουργούς...

Η παρεμβατικότητα και η επίδραση Χριστοφοράκου στα... δρώμενα αποδεικνύεται στην 70ή από τις 70 καταχωρίσεις που επιλέξαμε να πα­ρουσιάσουμε μεταξύ πολλών άλλων. «22-11-2005 Αθανασίου μίλησε με γραφείο Αλογοσκούφη με τον γεν. διευθυντή “Γιάννος” που παρέπεμψε στην κ. Στάθη, με την οποία μίλησε ότι έχουν περάσει από τη νομοπαρασκευαστική επιτροπή και τώρα βρίσκονται στο γραφείο του υπουργού. Το ’χει η κ. Σκούφη 210-33... (σχετικά με τροποποίηση ιδρυτι­κού νόμου ΟΑΕΠ)».

Ο Χριστοφοράκος, σύμφωνα με τις καταγραφές του ημερολογίου, φαίνεται να «πρωτοστατούσε» και αρκετών… συσκέψεων με κυβερνητικά στε­λέχη για ζητήματα που αφορούσαν προφανώς προβλήματα που υπήρχαν στην υλοποίηση των συμβάσεων της Siemens.

«11.6.2001 συνάντηση με Δημακόπουλο, Λιάπη, σε συνάντηση με SCHON, παρόντες Βερελής / Αβραμόπουλος / Αλευράς». Στην εν λόγω σύσκεψη αξίζει να σημειωθεί ότι κάποιοι απέφυγαν να πα­ρευρεθούν. Σύμφωνα με το ημερολόγιο: «Άρνηση Αγγελοπούλου, αντ’ αυτής Καπράλος / καμία απά­ντηση από Λαλιώτη». (Με τον τελευταίο μάλιστα φαίνεται να είχε μία μόνο τυπική επαφή την παρα­μονή εγκαινίων του μετρό της Αθήνας).

Ενδεικτικό της παρεμβατικότητάς του είναι ακόμη ότι σε κάποιο σημείο, κάτω από τον τίτλο ΚΥΣΕΑ (προφανώς επεδίωκε να μάθει τη σύνθεσή του), στο ημερολόγιο εμφανίζονται τα ονόματα Σκανδαλίδης, Τσοχατζόπουλος, Παπαντωνίου καθώς και η υπενθύμιση για επαφή με Βερελή, Τσοχατζόπουλο, χωρίς να αναφέρεται το αντικείμενο.

Επίσης συνεννοείται με Ντόρα και Ζαφειριάδη για τις προδιαγραφές του ΤΕΤRA στην Δημοτική Αστυνομία. Βλέπουμε ακόμη επαφές σχετικές με την προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων με σαφή την παρουσία έγκυρων νομικών (Κουταλί-δης, Παμπούκης), προφανώς λόγω προβλημάτων που είχαν ανακύψει.

◆Στις 16.4.2004 βλέπουμε μια αναφορά για μια επαφή με Δούκα, Μπακογιάννη, Kutschenreuter, Παμπούκη, Αγγέλου.

◆6.7.2004 ραντεβού με Παμπούκη, Σμπώκο, Σκαρπέλη, Θέμελη, Δούκα, Δρυμιώτη, Κουταλίδη, Αποστολάκο, Ρόβλια.

◆31.8.2009 ραντεβού με Αλογοσκούφη, Λιάπη, Αράπογλου, Δούκα Room Mykonos Blue και άλλα ων ουκ έστιν αριθμός.

Χωρίς καθόλου πλάκα, σφάζονταν... παλικάρια στην ποδιά του Φον Μιχαλάκη.

Απέραντο... παρουσιολόγιο

Πράγματι, μ’ ένα απέραντο... παρουσιολόγιο κα­θημερινών ραντεβού με υπουργούς ανεξαρτήτως κυβερνητικού σχήματος, αλλά σταθερά δικομμα­τικής σύνθεσης, μοιάζει το ημερολόγιο επταετίας του Μιχάλη Χριστοφοράκου, το οποίο τηρούσε με απαρέγκλιτη επιμέλεια η γραμματέας του Αι­κατερίνη Τσακάλου.

Ένα ημερολόγιο «βάθους», το σημαντικότερο περιεχόμενο του οποίου από το 1999 μέχρι το 2005 συμπιέστηκε σε 37 σελίδες με τις σημαντικότερες κατά την κρίση των επεξεργαστών καταγραφές. Και τι δεν περιλαμβάνει. Ραντεβού, επαφές, χάρες, ακριβά δωράκια, όπως θα δούμε σε άλλες στήλες, και όχι φυσικά τις αναζητούμενες μίζες, για τις οποίες κατ’ εξοχήν γνώστες ήταν μόνο οι ύπατοι αξιωματούχοι της εν Ελλάδι γερμανικής εταιρείας.

Κι επειδή πολύς λόγος γίνεται για λίστα με δημοσιογράφους, έγκυρες πληροφορίες σημει­ώνουν ότι ουσιαστικά δεν ανακαλύπτεται κάτι τέτοιο ούτε μέσα από το ημερολόγιο ούτε μέσα από άλλα ευρήματα. Στην εταιρεία συντηρούσαν σταθερά έναν κατάλογο με 60 ονόματα δημο­σιογράφων, στους οποίους έστελναν σε γιορτές και... σχόλες κάποια τυπικά δώρα.

Μάλιστα υπήρχε κλιμάκωση, ανάλογα με τη σημασία που απέδιδε η εταιρεία στους διαπιστευ­μένους για το ρεπορτάζ συντάκτες, με την υποση­μείωση για παράδειγμα μέχρι 100 ευρώ η αξία του δώρου για τους περισσότερους, μέχρι κάποιο μεγαλύτερο ποσό για κάποιους λιγότερους και σχε­τικά υπολογίσιμης αξίας για κάποιους ελάχιστους.

Στο πλαίσιο της επταετίας 1999-2005, που βρί­σκεται στο στόχαστρο της εξεταστικής έρευνας, μόνο για το 2004-2005 δαπανήθηκαν τεράστια ποσά για τέτοιου είδους δωράκια, που πιθανόν να φθάνουν κοντά στο 1.000.000 ευρώ. Τώρα, για το αν υπάρχουν και κάποιοι δημοσιογράφοι με αντιμετώπιση πέραν της τυπικής, προς το παρόν δεν έχει προκύψει επισήμως κάποιο στοιχείο.

Αυτό που παρουσιάζει ενδιαφέρον είναι να πα­ρακολουθήσουμε μέσα από τις καταγραφές τη συ­χνότητα των συναντήσεων και τη στοχευμένη επιλογή υπουργών και στελεχών με αποφασιστι­κή επιρροή στα κέντρα λήψης των αποφάσεων και πώς αυτά τα πρόσωπα εγκαταλείπονται ή εναλλάσ­σονται, ανάλογα με τα κέφια του ανασχηματισμού ή του... λαού στις εκλογικές αναμετρήσεις.

H καταγραφή

Η πρώτη καταγραφή που εξήψε το ενδιαφέρον των... ημερολογιοεξεταστών ανάγεται στις 14 Ια­νουαρίου 1999 ως εξής: «Ραντεβού με Μαντέλη». Ο εκ Κεφαλληνίας πολιτικός, σύμφωνα με το βιογραφικό του, την περίοδο 1997-2000 ήταν στο υπουργείο Μεταφορών. Τα 21 από τα 27 προσω­πικά ραντεβού με τον ισχυρό άνδρα της Siemens γίνονται την περίοδο που ήταν υπουργός.

Μετά τις 22 Μαρτίου 2000, οπότε αποκαθηλώνεται από τους υπουργικούς θώκους, παρα­τηρείται περίοδος 3,5 χρόνων με... αναστολή σχέσεων και επανακάμπτει στο τέλος του 2003 που είναι ήδη προεκλογική περίοδος.

Το δεύτερο όνομα που απαντάται είναι του Θεόδωρου Τσουκάτου, του πανίσχυρου «στρα­τηγού» του ΠΑΣΟΚ επί ημερών Σημίτη. Η αναφο­ρά σ’ αυτόν γίνεται συμπτωματικά μόνο στις δύο προεκλογικές περιόδους τού υπό εξέταση χρονι­κού διαστήματος, σε μια από τις οποίες, όπως έχει ο ίδιος πει, εισέπραξε από τη Siemens 1.000.000 γερμανικά μάρκα για τα ταμεία του ΠΑΣΟΚ. Να σημειώσουμε ότι ο Τσουκάτος δεν έχει εκείνη την περίοδο καμία κυβερνητική ιδιότητα πάρα μόνο κομματική.

Στις 26 Ιανουαρίου 1999 υπάρχει καταγραφή για γεύμα με «Κόκκαλη, Παπαντωνίου, Λιακουνάκο». Ο Γιάννος, για να μην ξεχνιόμαστε, διετέλεσε υπουργός Εθνικής Οικονομίας από το 1994, υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονο­μικών από το 1996 έως τον Οκτώβριο του 2001 και υπουργός Εθνικής Άμυνας από τον Οκτώβριο του 2001 έως τον Μάρτιο του 2004.

Για Τσοχατζόπουλο και Βερελή εμείς τι να πούμε; Στις περισσότερες από τις 43 φορές που συναντήθηκαν η γραμματέας του Χριστοφοράκου τον σημειώνει ως «Άκη», ενώ το νόημα και η σημασία των... 98 επαφών - ραντεβού με τον Βερελή ίσως ν’ ανακαλύπτεται στο βιογραφικό του: «Διετέλεσε υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ από το 1996 έως τον Απρίλιο του 2000, οπότε και τοποθετήθηκε υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών έως αρ­χές Μαρτίου του 2004».

Τα πράγματα αλλάζουν τον Μάρτιο του 2004 και τη θέση των έκπτωτων ΠΑΣΟΚων καταλαμ­βάνουν στην ατζέντα οι γαλάζιοι «ηρακλείς» της διαφάνειας. Παπαθανασίου, Δούκας, Αλογο-σκούφης και Λιάπης παίρνουν τη σκυτάλη στις προτιμήσεις του ισχυρού άνδρα της Siemens, ενώ μπαίνει και ο Βουλγαράκης, που διαχειρίστηκε το ζήτημα της ασφάλειας των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Δείτε τις συμβάσεις λοιπόν.

Για δε την οικογένεια Μητσοτάκη τι να πούμε εμείς; Η διαχρονικότητά της στην ατζέντα Χριστοφοράκου είναι εκπληκτική!